Ý tưởng về chế độ độc tài nhân từ có một lịch sử lâu dài, bắt nguồn từ những nhận thức tích cực [ai nói?] về những người cai trị trong thời xa xưa, [khi nào?] thời điểm mà việc lãnh đạo chuyên quyền là một quy chuẩn. [cần dẫn nguồn] Cách sử dụng hiện đại của thuật ngữ này trong một thế giới hiện đại nơi quy chuẩn đó thiên nhiều về thể chế dân chủ có thể bắt nguồn từ học giả John Stuart Mill trong tác phẩm kinh điển On Liberty (1869). Mặc dù ông ủng hộ quyền dân chủ cho mỗi cá nhân, ông đã đưa ra ngoại lệ cho cái mà ông gọi là các nước đang phát triển ngày đó:[5]

Chúng ta có thể bác bỏ nhận định rằng sự lạc hậu của xã hội trong đó bản thân chủng tộc có thể được xem như đang trong giai đoạn non trẻ. Chế độ chuyên quyền là [...] hợp pháp [...] trong việc đối phó với những kẻ man rợ, và cải hoán những kẻ này [... ]. Tự do [...] không có chỗ trước khi con người có khả năng tự cải thiện mình bằng sự tự do và thảo luận bình đẳng.

Nhà độc tài nhân từ cũng là một giáo điều phổ biến vào đầu thế kỷ 20 như là một công cụ hỗ trợ cho các nhà cai trị thực dân. Một quan chức thuộc địa Anh tên là Lord Hailey đã nói vào những năm 1940 "Một khái niệm mới về mối quan hệ của chúng ta... có thể xuất hiện như một phần của phong trào cải thiện các dân tộc lạc hậu trên thế giới." Hailey quan niệm phát triển kinh tế như một sự biện minh cho quyền lực thuộc địa.

Mancur Olson mô tả những nhà độc tài nhân từ là "không giống con sói săn nai sừng tấm, mà giống như người chăn nuôi đảm bảo gia súc của mình được bảo vệ và được cung cấp nước".[6]